HET ORKEST       GESCHIEDENIS       DE PARTITUUR       DE INSTRUMENTEN       STEMMINGEN

De meeste instrumenten van het symfonie-orkest zijn gestemd in C, dat wil zeggen dat de stemming net zo is als die van de piano. Wanneer die instrumenten een C spelen horen we ook een C. Bij de klarinet is dit anders. Wanneer de klarinettist een C speelt, horen we een bes. Daarom staat de partij van de klarinet altijd een hele toon hoger genoteerd, vandaar ook, dat er in de partituur 1 mol aan de sleutel staat, in plaats van drie.

Bij de Hoorn in Es (Corni) is het zo, dat een gespeelde C een Es als resultaat heeft, daarom staat de hoornpartij een kleine terts lager, dan de andere instrumenten, vandaar dat er aan de sleutel géén mollen staan, immers, de partij staat niet in C-mineur, met drie mollen, maar in A-mineur, zonder voortekens. De hoorn en de klarinet zijn transponerende instrumenten.

De altviool (viola) is geen transponerend instrument, maar leest van een C-sleutel. Het middelpunt van deze sleutel geeft de C' aan, dat is de Centrale C op de piano. Er zijn meerdere C-sleutels, dat betekent dat de sleutel op meerdere lijnen van de notenbalk genoteerd kan worden. De C-sleutel die door de altviool wordt gebruikt heet alt-sleutel.

De contrabas is een oktaverend instrument, dat wil zeggen: de klank die het instrument produceert is een oktaaf lager dan de genoteerde muziek.

Van enkele instrumenten zie je hier een overzicht van stemming en toonomvang.