DE KWINTENCIRKEL - 1

De toonladder van C-majeur heeft geen kruizen en mollen. Die van G heeft 1 kruis en die van D heeft 2 kruizen. Telkens vinden we de volgende toonladder door een kwint omhoog te gaan.

De toonladder van F heeft 1 mol, die van Bes heeft er 2 en die van Es heeft er 3. De volgende toonladder ligt telkens een kwint lager.

Wanneer we vanaf C telkens een kwint omhoog gaan, komen we vanzelf weer op dezelfde C terecht. We hebben dan alle 12 toonladders gehad. Deze zetten we in een schema. Dat schema heet de kwintencirkel:





In de kwintencirkel zie je onderaan een paar toonladders in hetzelfde vakje staan. Ze hebben verschillende namen, maar de tonen zijn gelijk; ze zijn enharmonisch gelijk.

Met behulp van de kwintencirkel kunnen we ook de volgorde bekijken van de vaste kruisen en mollen die aan de sleutel kunnen staan. Onthoud wel zelf dat het eerste kruis en de eerste mol: fis en bes heten. De volgende reeksen kun je in de kwintencirkel dan gemakkelijk terugvinden:

fis cis gis dis ais eis bis   en:   bes es as des ges ces fes.